COVID-19 Ortamında Çocuklar ve Ebeveynleri için Evde Öğrenim

Bu tavsiyeler, okuldan uzakta geçen zamanda yeni öğrenim çeşitleri keşfetmenize yardımcı olacak.

“Şu aralar ebeveynler bolca zamana sahip” diyor Erin Seaton. “Çocuklarınızı ya kendi yöntemlerini geliştirmeye, ya da sizden yardım istemeden önce kendi başlarına bir şeyler denemeye yöneltin.”

COVID-19 pandemisi nedeniyle dünyanın dört bir yanında okullar kapandığından ve insanlar bu süreci genellikle evde geçirdiklerinden, ebeveynler birden kendilerini yeni ve zorlu bir mücadelenin içinde buldular: Çocuklarını gece gündüz oyalamanın yollarını bulmak!

İngiltere’de sokağa çıkma yasağının daha yeni ilan edildiği günlerde bir profesörün attığı ve hemen viral olan şu tweet durumu çok iyi özetliyor: “6 yaşındaki evladımı evde eğitme işinde daha 30’uncu dakikadayım. Şu andan itibaren okullarda görev yapan bütün öğretmenlere yılda 1 milyon pound maaş verilmesini öneriyorum.”

Sanat ve Bilim Akademisi Eğitim Bölümü’nde uzman eğitmenlik görevi yürüten Erin Seaton, “Bu, çocuklarımız için yapabileceğimiz bir şeyler olmadığı anlamına gelmiyor” diyor. “Sordukları sorulardan yola çıkın ve bu sorulara dürüstçe ve güven telkin eden cevaplar verin” diyen Seaton ekliyor: “Arkadaşlarınıza ve akrabalarınıza oyalanmak için neler yaptıklarını sorun.”

Aşağıda Seaton’un evde çocuklarla izole halde bu kadar çok zamanı nasıl geçirebileceğinize dair tavsiyelerini bulacaksınız:

Rutinler önemlidir

Kaos içindeki ve belirsizliklerle dolu dünyada, okullar çocuklara güven veren bir düzen ve yapı teşkil ediyor. Bu rutini kaybetmek çocukları huzursuz hale getirebilir. Kendi akıl sağlığınızı ve huzurunuzu korumak veya işlerinizi yapabilmek için, çocuğunuzun hangi zamanlarda böyle bir düzen içinde olmak isteyebileceğini, hangi zamanlarda ise kendi başına idare edebileceğini tespit edin.

Böyle rutinleri kurarken çocuğunuzdan da yardım alın ve sonra da kurduğunuz düzene uyun. Rutinlerin içinde molalar olması gerektiğini de unutmayın ve eğer imkânınız varsa, çocuğunuzun dışarıya (en azından bahçeye) çıkmasına da fırsat verin. Çalışmak ve öğrenmek için en iyi yerlerin nereleri olacağını düşünün. Böyle faaliyetlerin ortak alanlarda yürütülmesi zor olabilir. Çocuğunuzun düzenli olarak çalışabilmesi için ona herhangi bir odada sakin bir köşe ya da bir masa ayarlayın.

Ekran başında geçecek zamanla ilgili kurallar koyun

Ekran başında geçirebilecekleri zamanı çocuklarınıza önceden bildirin ki çocuklarınız beklentilerini ona göre ayarlayabilsin. Pandemi gibi kriz hallerinde ekran başında denetimsiz zaman geçirirlerse çok korkacakları şeyler görüp duyabileceklerini unutmayın, siz başlarında değilken açabilecekleri ve izleyebilecekleri uygulama ve programları önceden ayarlayın.

“Çocuğunuzu takip edin”

İtalyan eğitmen Maria Montessori ebeveynleri “çocuklarını takip etmeleri”, yani çocuklarının sevdiği şeyleri gözlemleyip eğitimlerini buna göre ayarlamaları için uyarıyor. Evde öğrenim görmek çocuklara ilgi duydukları bir konuyu derinlemesine araştırmak ve öğrenmek için bir fırsat verebilir. Bu konular fırında bir şeyler pişirmekten siyasete, bilgisayar oyunu tasarlamaktan yanardağ patlamalarına, kadın futbol liginden aktivist sanatlara kadar her şeyi kapsayabilir.

Proje esaslı öğrenmeye odaklanın; çocuğunuzun ebeveyn yardımı ya da yönlendirme almadan derinlemesine keşfedebileceği bir proje belirlemesine yardımcı olun. Çocuğunuz kağıt üzerinde bir basketbol sahası tasarlayıp, bu sene ligdeki oyuncuların performansından yola çıkarak kendi rüya takımını kurabilir mi? Şimdilik eve mahkum olsalar da, acaba kendileri belirli bir bütçeyle değişik bir yere (dünya üzerinde veya uzayda) seyahat planı hazırlayabilirler mi? Kanunları ve politikaları dâhil geleceğin şehrinin nasıl bir şey olacağını kendileri tasarlayabilirler mi? Peki ya çocuğunuz kendi hayalinden oturduğunuz mahallenin haritasını çizecek olsa, acaba ortaya nasıl bir şey çıkar? Ya da en sevdikleri yemeklerden oluşan bir yemek tarifi kitabı hazırlasa?

Bağımsızlık önemlidir

Montessori, çocukların deneysellikle ve uygulamalı olarak öğrenmeye ihtiyacı olduğunu öne sürmüş, bağımsızlığın çocukta özgüven gelişmesine yardımcı olacağını belirtmiştir. Benim ailemde her zaman çocuğumun kendi başına bir şey yapması ile kendimizi dışarı atmak arasında bir tercih yapmak zorunda kalmışızdır. Oysa şimdi ebeveynlerin elinde adeta bir hediye gibi “zaman” var. Bu zaman, küçük bir çocuğun ayakkabılarını bağlamayı denemesine izin vermek ya da biraz daha büyük bir çocuğun anne babasından yardım almadan kendi başına bir problemi veya bulmacayı çözmesini izlemek için çok kıymetli.

Aynı şekilde, her sorunu alelacele çözmeniz gerektiği hissine de kapılmayın. Onun yerine çocuklarınızı kendi çözümlerini üretmeye veya sizden yardım istemeden önce kendi yöntemlerini denemeye teşvik edin.

Ev işlerine yardım

Evde çocukların bulunması kaçınılmaz olarak daha fazla dağınıklık, bulaşık, ve sandalyelerde, masalarda –ve hatta benim evimde pencerelerde bile- yapışkan sümüğümsü şeyler bulunacağı anlamına gelir. Çocuklarınızın kendi başlarına rutin olarak yapabilecekleri bazı ev işleri bulmalarına yardımcı olun. Çocuklarınıza sıkıldıklarında –ya da sizin biraz zamana ihtiyacınız olduğunda- yapabilecekleri işleri içeren bir kutu ya da liste hazırlatın.

Temel becerileri çalıştırın ama biraz eğlence katarak

Temel becerileri biraz çalıştırmanın hiçbir zaman zararı olmamıştır ama çocukların böyle çalışmaları biraz yaratıcı şekilde yapmasını sağlamakta fayda var. Örneğin akıl ve zeka oyunları matematik becerilerini çalıştırmak için idealdir. Yemek pişirmek oranlama yapmak veya kesirli sayıları ölçmek için güzel bir ortam sunar.

Böyle temel becerilerin üzerinden bir daha geçmek hep iyi bir şeydir ve daha gelişmiş konulara geçmeden önce sağlam bir zemin oluşmasını sağlar, üstelik böylesi çalışmalar için pahalı malzemelere de gerek yoktur. Oyunlar ve bulmacalar mantık ve akıl yürütmeyi kuvvetlendirir, ama bunun yanında siz fark etmeden sırasını bekleme huyunu, plan kurma kabiliyetini ve yaratıcı problem çözme becerilerini de geliştirir.

Okuma yazmaya zaman ayırın

Okumak çok ama çok şey ifade edebilir. Çocuklar bir oyunun nasıl oynanacağına dair bilgileri, bir masal kitabını, bir çizgi romanı, gazetedeki bir hikâyeyi ya da bir biyografiyi okuyabilir ya da gazete başlıklarından kelimeleri ve harfleri keserek kendileri bir şeyler yazabilirler. Desteğe ihtiyacı olan uzaktaki bir arkadaşa veya hemen yan komşuya bir mektup yazabilir ya da bir hikâye veya film bittikten sonra neler olabileceğini yazıp çizebilirler.

Çocuğunuza neleri fark ettikleri, gördükleri ya da merak ettiklerini ya da bir hikâyede bir sonraki sayfada neler olabileceğini sorarak, bilgiyi algılayıp işlemesine yardımcı olun. İnternet üzerinden bir kitap dinleyin. Çocuğunuzun çok sevdiği bir yazarın veya ressamın yaptığı iş hakkında internete koyduğu videoları beraber izleyin. Çocuğunuza oyuncaklarını kullanarak bir tek resimli hareket sineması (stop-motion film) çekmesi için gerekli ortamı sağlayın ya da kardeşleri ile birlikte evdeki oyuncak hayvanları kullanarak bir tiyatro oyunu sergiletin.

Kendinizi fazla yormayın

Elinizden geleni yapın. Bunlar hem ebeveynler hem de çocuklar için zorlu ve bilinmezliklerle dolu zamanlar. Hem anne-babaların hem de çocukların kendilerini biraz daha stresli hissetmeleri normaldir. Bu durum hakkında çocuğunuzla konuşun, stresle nasıl başa çıktığınızı anlatın ve çocuklarınızı içinde bulunduğunuz duruma yardımcı olabilecekleri, hem aileniz hem de sosyal çevrenize faydalı olabilecekleri yollar bulmaya teşvik edin. Aile büyüklerinizi Skype veya Zoom gibi programlarla arayarak görüntülü konuşun veya akşam yemeğine uzaktan bağlanmalarını sağlayın. Yardım isteyin. Arkadaşlarınıza ve akrabalarınıza kendilerini ve çocuklarını nasıl oyaladıklarını sorun.

Yapabiliyorsanız eğlenmeyi de unutmayın

Bir kale inşa edin. Evin içinde piknik yapın. Ya da evin içinde yürüyüşe çıkın. Kek yapın. Yeni müzik listeleri oluşturun. Mutfakta dans partisi verin. Bu durumun ne kadar zor olduğu ile ilgili komik tweetler atın. En çok işi en verimli şekilde yapabildiğiniz zamanları tespit edin ve elinizden geldiğince işleri bu zamanda yapın. Çocukların aşırı yüklendiği veya aşırı yorulduğu bir dünyada, bu süreyi çocukların maruz kaldıkları stres ve baskılardan uzakta geçirecekleri bir tatil olarak düşünün. Çocukların bahçede oynayabilecekleri ya da yapılandırılmamış oyunlar oynayabilecekleri zaman bulması onlar için bir nimet gibidir.

“Oyun oynamak” diyor Montessori, “çocuğun mesleğidir.”

Yazan: Taylor McNeil
Mart 23, 2020
Kaynak: https://now.tufts.edu/