Mangala: Türk Zeka ve Strateji Oyunu Hakkında Temel Bilgiler

Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu

Mangala kardeşler anlatıyor

Kültürel miraslarımızı ihmal etme alışkanlığımız bilinen bir vaka. Benzeri bir durum Türklerin eski zamanlardan beri farklı coğrafyalarda oynadığı Mangala oyunu için de geçerliydi. Neyse ki Serkan Aziz Ceyhan ve Serdar Asaf Ceyhan kardeşler bu oyunu keşfederek yeniden Türk gençliğine kazandırdılar. Konuyla ilgili sorularımıza kendilerinden aldığımız cevapları ve kendilerinin prodüksiyonunu hazırladığı belgeseli sizlere sunmak istiyoruz.

Mangala oyununun amacı nedir?

Oyunda oyuncu bölgesini koruyup, rakibinin bölgesini ele geçirmeye çalışır. Bunu yaparken 4 temel oyun kuralını dikkate alır. Oyundaki 48 taşın, yarısından bir veya daha fazlasını ele geçiren oyuncu seti kazanır. Toplam 5 set oynanır.

18. yüzyıl mangala oynayan iki kadın

18. yüzyılda Mangala oynayan iki kadın

Mangala oyunu nerede ve ne zaman ortaya çıkmış? Tarihinden bahsedebilir misiniz?

  • Kazakistan’da M.Ö. 3000 yılına ait olduğu düşünülen Dokuz Kumalak (Orta Asya’da 18 kuyu, 2 hazine ve 182 taşla oynanan benzer bir oyun) kayası bulunmuştur.
  • Mısır’da M.Ö. 1400 yılına ait 14 kuyulu benzer bir oyun tahtası bulunmuştur.
  • Şanlıurfa Göbeklitepe’de M.Ö. 10.000 yılına ait tapınak sütunlarının üzerinde benzer kayalar ortaya çıkarılmıştır.
  • 2007 yılında Serdar Asaf Ceyhan tarafından tarihteki kuyu esaslı oyunların özellikleri korunarak “Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu” adıyla modern versiyonu oyun kültürüne kazandırılmıştır.

Oyunun farklı çeşitleri var mıdır? Nelerdir?

Mangala kuyulu tahta üzerinde, taş taşıma esasıyla oynanan zeka ve strateji oyunudur. 2007 yılında kuralları yeniden derlenen Mangala Türk zeka ve strateji oyununun kuyu sayısı, taş sayısı ve oyun kuralları açısından farklılık gösteren ama aynı oyun grubunda olan benzer oyunlar vardır.

Anadolu’da kuyu esaslı oyunlardan bazıları:

1582 Şehzade Mehmet'in sünnet düğünü

1582 yılı, Şehzade Mehmet’in sünnet düğünü

  • Meneli Taş- Konya
  • Hane-Karabük
  • Pıç-Erzurum
  • Fodik Taş-Trabzon-Rize
  • Göç-Bilecik
  • Kuyu-Karabük, Sinop, Gümüşhane, Afyon

Dünya’da kuyu esaslı oyunlardan bazıları:

  • Wari-Afrika
  • Oware-Avrupa
  • Kalaha-Kuzey Avrupa
  • Mancala-Avrupa-Amerika
  • Bao-Afrika
  • Dokuz Kumalak-Kazakistan
  • Togiz Korgool-Kırgızistan
  • Mangala-Türkiye

Mangala oyununu bu oyunlardan farklı kılan kuyu ve taş sayısı ve dört temel kural ile oynanmasıdır. Diğer oyunlarda kuyu ve taş sayıları aynı olmamakla birlikte 2 veya 3 kural ile oynanmaktadır.

Kırgızların farklı kurallarla oynanan oyunu- Toguz_korgool

Kırgızların farklı kurallarla oynanan oyunu: Toguz Korgool

Dünyada benzeri oyunlar hangi ülkelerde oynanmaktadır?

  • Kazakistan (Dokuz Kumalak)
  • Kırgızistan (Togiz Korgool)
  • Endonezya (Congkak)
  • Finlandiya-İsveç-Almanya (Kalah)
  • Suriye (Mangala)
  • Amerika (Mancala)
  • Karayipler (Warri)
Göbeklitepe M.Ö.-10.000

Göbeklitepe M.Ö. 10.000

Göbeklitepe kazısında hangi bulgulara ulaşılmıştır?

Göbeklitepe’de ortaya çıkartılan tapınak duvarlarının üzerinde 7 kuyulu ve 9 kuyulu oyuklar olan sütunlar bulundu. 2012 yılında kazı başkanı Prof. Dr. Klous Shmidt ile yaptığımız röportaj ile bu bilgi kayıt altına alınmıştır.

Osmanlı Devleti döneminde Mangala oyunu hakkında bilgi verebilir misiniz?

1582 yılında Şehzade Mehmet’in sünnet düğününün resmedildiği Surnamei Humayun adlı eserde oyunu oynayanlar görülmektedir. Ayrıca Enderunda Şehzadelerin oynadıkları oyunlar kayıt altına alınmıştır. Ancak yazılı bir metin yoktur.

Mangala’nın faydaları nelerdir?

  • Dikkatini yoğunlaştırma
  • Zihinde canlandırma
  • Odaklanma
  • İpuçlarından faydalanma
  • Ezberci zihniyetten uzaklaşma
  • Çözüm yöntemi kullanma
  • Strateji geliştirme
  • Öngörme
  • Sosyal Gelişim

Belgesel Filmi

Doğukan Manço Şarkısı

https://www.youtube.com/watch?v=PzSk3TpXmo0

0 cevaplar

Cevapla

Yazıyla ilgili yorumlarınızı yazabilirsiniz.
Buraya yorumlarınızı yazabilirsiniz!

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir