Kusurlu Olma Sanatı: Wabi-Sabi

Japon Wabi-Sabi geleneği evinize ve tüm hayatınıza bakmanın ilham verici yeni bir yolunu sunuyor.

Bir Japon efsanesine göre, Sen no Rikyu adında genç bir adam, “Çayın Yolu” olarak bilinen karmaşık gelenekler bütününü öğrenmek istiyordu. Rikyu, çay ustası Takeeno Joo’ya gitti ve usta da kendinden daha genç olan bu adamı test etmek için bahçeyle ilgilenmesini istedi. Rikyu bahçeyi temizleyip mükemmel hale gelene kadar tırmıkladıktan sonra kusursuz bahçeyi uzun uzun inceledi. Çalışmasını ustaya sunmadan önce, bir kiraz ağacının dallarını sallayarak birkaç çiçeğin rastgele bir şekilde yere düşmesini sağladı.

Mükemmel olmayanın güzelliği

Japonya halkı, Wabi-Sabi olarak bilinen derin bir kültürel geleneği iliklerine kadar anlayan Rikyu’ya halen büyük bir saygı duymaktadır. 15. yüzyılda aşırılığı, süsü ve zengin materyalleri öne çıkaran baskın estetik anlayışına tepki olarak ortaya çıkan Wabi-Sabi, mükemmel olmayandaki güzelliği ve kaba olandaki derinliği görme ve sahiciliği her şeyin üzerinde tutma sanatıdır. Japonya’da bu kavram o kadar derinden yer etmiştir ki Batılılara açıklanması çok zordur ve doğrudan bir tercümesi bulunmamaktadır.

Geniş anlamda, Wabi-Sabi günümüzün gösterişli, seri üretime dayanan ve teknolojiye boğulmuş kültürünün tam tersidir. Alışveriş merkezlerine karşılık bit pazarları, parlak zeminlere karşılık eskimiş ahşap, bir düzine kırmızı güle karşılık tek bir gündüz sefasıdır. Wabi-Sabi, gri bir Aralık manzarasının güzelliğini veya terk edilmiş bir binanın yürek sızlatan zarafetini anlar. Zamanın, hava koşullarının ve kullanımın arkasında bıraktığı çatlak ve yarıkları, bozulmayı ve diğer tüm izleri kucaklar. Wabi-Sabi’yi keşfetmek, ilk anda eski ve çirkin görünen bir şeydeki kendine has güzelliği görmektir.

Wabi-Sabi bize hepimizin bu gezegende geçici varlıklar olduğumuzu hatırlatır; hem vücutlarımız hem de çevremizdeki materyaller toprağa dönme sürecindedir. Doğanın büyüme, çürüme ve aşınma döngüleri; yıpranmış kenarlarda, paslanan eşyalarda ve yaşlılık lekelerinde vücut bulur.

Wabi-Sabi ile, geçen zamanın bıraktığı bu izlerin ihtişamını ve hüznünü kucaklamayı öğreniriz.

Olduğu gibi kabul etme

Wabi-Sabi’yi hayatınıza taşımak para, eğitim veya özel bir beceri gerektirmez. Şatafatsız bir güzelliği takdir edebilecek kadar dingin bir zihin, boşluktan korkmama cesareti ve ve eşyaları herhangi bir süs olmadan, olduğu gibi kabul etme niyeti gerektirir. Yavaşlama becerisine ve yapmaktan olmaya, mükemmelleştirmekten takdir etmeye yol alma yeteneğine dayanır.

Dolabınızın arka köşesinden çıkaracağınız, boyası dökülmüş bir vazo ya da solmuş bir kumaş parçası gibi tek bir eşyayla Wabi-Sabi’yi yaşamaya başlayabilirsiniz. Bu eşyaya karakter katan küçük detayları bulun bakın ve onu ellerinizle keşfedin. Size neden çekici geldiğini anlamanız gerekmez ama olduğu gibi kabul etmeniz şarttır.

Wabi-Sabi bir ruh hali, bir varoluş biçimidir

Pürüzlü dokular, asgari seviyede işlenmiş ürünler, doğal malzemeler ve nötr renk tonlarının hepsi Wabi-Sabi’dir. Çok eski bir ahşap kasenin etrafında asılı duran küflü havayı ya da paslanmış bir kadehin ardındaki gizemi düşünün. Bu yeşil pas, bizi yeni olanın parlaklığından daha güçlü bir şekilde kendine çeker. Bilgeliğe, gerçekliğe ve ortak geçmişe olan evrensel özlemimiz bu küçük detaylarda tezahür eder.

Wabi-Sabi’ye uygun bir ev yaratırken doğrular veya yanlışlar yoktur. Anahtarlarınızı koymak için yıpranmış bir kaseyi kullanmak, eski bir sandalyenin boyasının dökülmesine izin vermek veya bahçenizdeki bitkilerin tohuma kaçmasını teşvik etmek kadar basit bir şey olabilir. Ne olursa olsun, satın alınamayacak bir şeydir. Wabi-Sabi bir ruh hali, bir varoluş biçimidir. Kendinizle ve çevrenizle barışık olmayı içeren incelikli bir sanattır.

Kaynak: www.utne.com

Bu yazı İstanbul Go Okulu editörlerince yazılmıştır/çevrilmiştir. İstanbul Go Okulu kaynak olarak gösterilmeden kullanılamaz, kaynak gösterilmek kaydıyla ticari olmayan amaçlar için izinsiz kullanılabilir. Ticari amaçlı olarak, kaynak gösterilerek dahi kullanılamaz.