Üstün Yetenekli Çocukların Davranışları

Yazan: Andrew Loh

Üstün yetenekli çocuklar bir anlamda aileleri ve ebeveynleri için çok büyük gurur kaynaklarıdır. Ancak tüm üstün yetenekli çocuklar bir grup avantaj ve dezavantajla doğar. Temel olarak, üstün yetenekli çocukları üç ana özellik tanımlar: erken gelişim, içe dönük kişilik ve neredeyse takıntı boyutunda bir mükemmeliyete ulaşma dürtüsü. Diğer bir deyişle, üstün yetenekli bazı çocuklar aileleri için birer mutluluk kaynağı olurken, özellikle doğru yaklaşım sergilenmediği takdirde bazıları zaman zaman sorunlar yaşayabilir ve en sonunda büyük problem kaynakları haline gelebilir.

Öncelikle yukarıda bahsedilen üç ana özellik üzerine konuşalım. İlk olarak erken gelişim terimi, çocuğun herhangi bir alanda yaşıtlarına ve arkadaşlarına göre daha hızlı yetkinlik kazanması anlamına gelir. Üstün yetenekli çocuklar genellikle bu özelliği taşır ve bu onlar için büyük bir avantaj olabilir.

İkinci olarak bu çocuklar kendi fikirlerine ve kendi oluşturdukları çıkarımlara göre hareket etme konusunda ısrarcıdırlar. Ayrıca çeşitli alanlarda farklı ama nitelik odaklı bir şekilde bilgi edinmek ve yetkinlik kazanmak isterler ancak ebeveynlerinden ve diğer aile fertlerinden destek veya teşvik beklemezler. Fakat bu üç özellik, iki tarafı keskin kılıç gibidir; büyük bir başarı kaynağı olabilir veya büyük bir bozucu etki gösterebilirler. Son olarak da yetenekli çocuklar çeşitli alanlarda yetkinlik kazanma konusunda şiddetli bir takıntı sergileyebilirler. Benzer şekilde, hedeflerine ulaşma konusunda içten gelen bir motivasyona sahiptirler. Fakat bu özellik anlamlı bir şekilde değerlendirildiğinde bir başarı kaynağı olabilir. Unutulmamalıdır ki, bu üç özellik başarıya giden yolda önemli sıçrama tahtaları olarak işlev görse de, tüm üstün yetenekli çocukların tam anlamıyla başarılı olacağı anlamına gelmez. 

Üstün yetenekli çocukların başarı ya da sorun kaynağı olduğunu gösteren işaretler:   

Okulda başarı ve olası sorunlar 

Üstün yetenekli bir çocuk, çok büyük bir yeteneğe ve bu yeteneği en yüksek seviyede sergileme potansiyeline sahiptir. Ancak her ne kadar ironik görünse de, üstün yetenekli çocukların klasik ve geleneksel sınıf ortamında başarısız olma olasılıkları da daha yüksektir. Bu başarısızlık görüntüsü için en çok gösterilen nedenler ise bu çocukların çok kısa sürede sıkılmaları ve konsantrasyonlarını çok kolay kaybetmeleridir. Bu durumun aileler için büyük bir sorun kaynağı olma ihtimali çok yüksektir. Üstün yetenekli çocukların en zorlayıcı özelliği, sınıf ortamında başarılı olmak için gerekli motivasyona sahip olmamalarıdır. Üstün yetenekli çocuklar yaşıtlarından bilişsel olarak çok ileride olsalar da sosyal becerileri diğerlerinden biraz daha düşük seviyede olabilir. Kısacası, üstün yetenekli çocuklar sınıfta iyi performans göstermemeleri halinde büyük bir sorun kaynağı haline gelebilirler. Ne yazık ki üstün yetenekli çocukların neredeyse tümü sınıfta kötü performans göstermektedir ve bu da aileleri için çeşitli sorunlara yol açabilir. 

Üstün yetenekli çocukların klasik ve geleneksel sınıf ortamında başarısız olma olasılıkları daha yüksektir.

Mükemmellik arayışı ve bir alanda yetkinlik kazanma

Çoğu üstün yetenekli çocuk bir alanda yetkinlik kazanmaya arzu duyar. Müzik derslerinde temel müzik bilgilerini kolayca öğrenirler ve dans dersleri de bu çocukları en iyi şekilde öğrenmeye teşvik eder. Bu tutum da hem başarıyı getirebilir hem de sorun kaynağı haline gelebilir. Üstün yetenekli çocuklar enerjilerini hedeflerine yönlendirebilirlerse, sürecin sonunda başarıya ulaşabilirler. Ancak sağlam bir hedef belirlemeden somut bir başarı elde etmeyi takıntı haline getirirlerse, büyük bir hayal kırıklığına uğrayabilir ve ciddi olumsuz etkiler yaşayabilirler. Bunun çözümü onları doğru şekilde yönlendirmekten, hedefler belirlemelerine yardımcı olmaktan ve en iyi sonucu almaları için onlara yol göstermekten geçer. 

Farklı düşünme biçimi

Üstün yetenekli çocuklar genellikle diğer insanlardan farklı şekilde düşünür ve davranırlar. Diğer bir deyişle, yaklaşımları ve düşünme biçimleri diğerlerinden tamamen farklıdır.  Normal çocuklara göre çok daha derin bir düşünme biçimine sahiptirler ve zekâları da üstün yetenekli olmayan çocuklardan daha üst seviyededir. Belki de bu, üstün yetenekli bir çocuk yetiştirmenin en önemli avantajıdır.  

Duygusal durum 

Üstün yetenekli çocukların hepsi son derece duygusal ve hassas bir yapıya sahiptir ve yüksek zekâ seviyeleri, duygusal yoğunlaşmaları tetikleyen bir katalizör görevi görür. Hayatlarında onlar için önemli olan bir şeyi başaramadıklarında kolayca incinir ve hüsrana uğrarlar. Tepkisel duygular sergilerler ve bu da çocuğun zihinsel ve fiziksel gelişimine zarar verebilecek olumsuz davranışlara yol açar. Üstün yetenekli çocukların değişken zihin yapıları ve yoğun duygusal yapıları, ebeveynleri açısından daha büyük sorunlara yol açabilir.

Üstün yetenekli çocuklar yetiştirilme ve yönlendirilme tarzına göre bir başarı veya sorun kaynağı haline gelirler. Üstün yetenek her zaman, hem olumsuz hem de olumlu bir etken olarak iki yönde etki gösterir. 

Yazının kaynağı: 
http://www.brainy-child.com/

Bu yazı brainy-child.com web sitesinden İstanbul Go Okulu editörlerince çevrilmiştir. Bu çeviri İstanbul Go Okulu kaynak olarak gösterilmeden kullanılamaz, kaynak gösterilmek kaydıyla ticari olmayan amaçlar için izinsiz kullanılabilir. Ticari amaçlı olarak, kaynak gösterilerek dahi kullanılamaz.