Strateji Oyunu Nedir

Oyun; şans, beceri veya her ikisinin birleşimi içeren ve oyuncuların veya izleyicilerin deneyimlemesi için belirli kurallara göre bir yarışma olarak gerçekleştirilen veya kabul edilen herhangi bir etkinliktir.

Oyunlar, oyunculara yönelik planlanmış deneyimlerdir. Bazı oyunlar, önemli bir zihinsel zorlukla beraber çok sayıda stratejiyi planlama ve hayata geçirme imkanı sağlar. Bazı oyunlar ise oyunculara gerilim, eğlence ve hatta korku gibi duygusal deneyimler yaşatır.

Oyunlar binlerce yıldır insanlar için zihinsel bir meydan okuma, sosyal etkileşim, eğlence ve rekabete girme fırsatı sağlamıştır. Her yıl birçok yeni oyun piyasaya çıksa da çok azı sonraki yıllarda hayatta kalacak kadar başarılı olabilir. Ama siz sonsuza kadar oynanacak bir klasik yaratacaksınız.

“Strateji Oyunu” nedir?

Oyununuzun sonuçlarını şans değil, strateji belirleyecek. Yani oyunun sonucunu büyük ölçüde oyuncuların karar verme becerileri belirleyecek. Şansa dayalı unsurlar aşırı kullanılırsa adaletsizlik oluşabilir. Örneğin bir oyuncu üst üste yüksek sayı atabilir ve başka bir oyuncu üst üste düşük sayı atabilir, böyle olunca da galibiyet oyuncuların ne kadar iyi olduğuna bağlı olmayabilir. Oyuncular ne yapacaklarını seçme hakkına sahip olursa, galibiyet daha iyi kararların sonucunda gelir ve yetenekli oyuncular daha başarılı sonuçlar alır.

Bu karar verme becerileri tesadüfen oluşmaz; oyun tasarımcıları oyunları belirli eylem, davranış ve sonuçları üretecek şekilde yaratır. İyi oyunlar oyuncuların her turda birden fazla seçeneğe sahip olmasını sağlar ve bu seçeneklerin birbirlerine kıyasla ne kadar değerli oldukları bilinebilir veya bilinmeyebilir. İyi oyunlar galibiyete giden birkaç farklı yol sunabilir; böylece oyuncular oyunun başında farklı stratejiler formüle edebilir veya oyunun durumu değiştikçe stratejiler değişebilir. İyi oyunlar tüm oyunculara oyunun sonuna kadar rekabete devam ettikleri hissini verir, yani oyuncuların elendiği oyunlar ideal değildir.

Bir strateji oyununun ana unsurları nelerdir?

Bu derste, hafif ila orta Avrupa tarzı “designer” oyunları tasarlıyoruz. Bu tematik oyun türlerinde zafere giden birden fazla yol ve tur başına birden fazla seçenek bulunur ve oyuncunun karar mekanizması ön plandadır. Başarılı oyunlarda tasarımcı tarafından yaratılan seçimler oyuncuların beklentilerini karşılar. Her bölümü öğrencilerime şu şekilde açıklıyorum.

Birçok oyun, oyuncuları içine çekecek belirli bir konu ve kurgusal bir tema içerir. Hemen hemen her şey bir oyunun teması olarak kullanılabilir: Ev sahibi olmak (Monopoly), bir kaleyi korumak için canavarlarla savaşmak (Castle Panic), bir kalede peynir avlayan fareler (Burg Appenzell), çarpışan araba süren maymunlar (Spin Monkeys). Bir oyun tasarımcısı olarak gerçekten hoşunuza giden eğlenceli bir tema seçmek bu süreçten keyif almanız için önemlidir. Her bakımdan sağlam kurgulanmış bir tema, oyuncuları kendine çektiği gibi onları oyunda tutmayı da başarabilir. Oyuncuların sadece zar atıp karelerde ilerledikleri bir kutu oyunu pek heyecan sunmazken “Pandemic” oyununda olduğu gibi hastalıkları ortadan kaldırmak için birlikte çalışmak gerçekten gerilimli ve heyecan verici bir durumdur. Kimse köpek balıklarının, balinaların ve deniz canavarlarının istila ettiği suları aşarak batan bir adadan kaçmaya çalışmak istemez fakat “Survive! Escape from Atlantis” oyununda bunu yapıyormuş gibi davranmak eğlencelidir.

Sağlam bir tema aynı zamanda oyuncuları daha iyi ve bilgiye dayalı kararlar almaya yönlendirebilir çünkü oyuncular bir konu hakkındaki mevcut bilgilerinden faydalanabilir. Bu oyunlarda sonuçlar, oyuncunun kararlarının gerçek dünyadaki sonuçlarını yansıtır. Risk oyununda bir orduyu kaybettiğinizde gerçek ordu taşlarını kaybedersiniz.

Tüm oyunlar gerçekliğe dayalı değildir fakat temalar, oyuncuların kuralları daha iyi hatırlamasına yardımcı olmak için bir bağlam sağlamaya yardımcı olur. “Rampage” oyununda, oyuncular binaları yıkmak, yapıları fırlatmak, canavar nefesi üflemek ve tahtada hareket etmek için canavar piyonlarını kullanır. Neyse ki gerçek hayatta şehirleri yok eden canavarlarla karşı karşıya gelmek zorunda değiliz ama tema eğlenceli ve ilgi çekici olduğu için canavar filmlerinden ve hikayelerinden öğrendiğimiz şeylerle uyumlu olan basit kuralları hatırlarız.

Soyut Strateji Oyunları

Temalı oyunların alternatifi soyut oyunlardır. Soyut oyunların bir hikayesi yoktur veya gerçekliği simüle etmez. Bunlara örnek olarak Satranç, Go ve Dama verilebilir. Soyut strateji oyunlarında oyuncuların kurallarla çok net bir şekilde açıklanan problem üzerine düşünmesi gerekir.

Temalar bir çatışmanın ortaya çıkmasına uygun olmalıdır. Çatışma, oyuncuların sınırlı seçenekler ve kaynaklar için rekabet etmesinin temel nedenidir. Oyun, çatışmanın kendisini temsil etmelidir; hazineleri çalıp bir labirentten kaçmak (The Amazing Labyrinth) veya bir sıcak hava balonunu başarıyla uçurmak (Cloud 9) gibi. Ek olarak, her oyunda oyuncuların yaptıkları seçimler nedeniyle her turda bir miktar çatışma ortaya çıkmalıdır. Örneğin “Bir kolonu nereye yerleştirmeliyim, bir işçi yerleştirmeli miyim, sonraki hamlelerimde başka bir oyuncudan bir şehir çalmaya çalışmalı mıyım?” (Carcassonne) gibi sorular ortaya çıkmalıdır.

Hedefler, oyuncuların oyunu ne şekilde kazanabileceğini tanımlar.

Hedefler, temaya ve çatışmaya uygun olmalıdır. Örneğin oyun penguenlerin balık yemesiyle ilgiliyse, hedef oyunun sonunda en çok balığı yakalayan penguene sahip olmak olmalıdır (Hey, That’s My Fish!) Oyunlar, belirtilen bir puan seviyesine veya tur sayısına ulaşmak gibi çeşitli şekillerde sona erebilir. Kendiniz için bir hedefe ulaşmak veya başka bir oyuncunun hedefe ulaşmasını engellemek oyunun genel amacını belirler.

Mekanik, oyuncuların oyunu fiziksel olarak oynama şekilleridir.

Roll and Move, Action Point Allowance, Set Collection ve Pattern Recognition gibi yaygın olarak kullanılan 30’dan fazla mekaniğin yanı sıra oyun geliştiricilerinin yarattığı birçok yeni ve inovatif mekanik bulunmaktadır. Örneğin Niagara oyununda şeffaf plastik diskler oyuncuların kararlarına göre hareket ederek bir nehrin hareketini simüle eder. Oyun üreticileri, oyun prototiplerinde her zaman sıra dışı ve yeni mekanikler dener.

Dama

Oyun Bitiş Koşulu, oyuncuların oyunu bitirmek için uğraştıkları ve sonunda ulaştıkları belirli bir olay, koşul veya kombinasyondur.

Bazı oyunlar belirli bir sayıda turdan sonra biter, bazıları ise sona kadar devam eden bir yarıştır. Bazıları biriktirilen veya harcanan puanlara göre biterken, diğerleri para veya bölge kazanmaya dayanır. Bazı oyunlar oyuncuların bir bulmacayı çözmesini, diğer tüm oyuncuları oyun dışında bırakmasını veya aynı anda birkaç hedefe ulaşmasını gerektirir. Zafer Koşulları, Hedef ile Oyun Bitiş Koşulunun birleşimidir. Strateji oyunlarında oyunu önce bitirmenin mutlaka oyunu kazanmak anlamına gelmediğini unutmamak gerekir.

Prototip, fikirlerinizi temsil eden fiziksel üründür; tahtayı ve taşları içerir.

Prototip tüm yönleriyle oyunun temasını yansıtmalı ve mekaniği kolaylaştırmalıdır. Piyonlar korsan gemilerini temsil ediyorsa, korsan gemileri gibi görünmelidirler. Ayrıca korsan gemileri kutucuklara düzgün bir şekilde oturmalıdır. Tarz, temayı yansıtmalıdır ve yerleşim net bir şekilde organize edilmelidir. Oyun alanını nasıl tanımladığınız (bölgelerin, altıgenlerin veya karelerin sayısı, mevcut farklı alan türleri, bu alanların nasıl kullanıldığı), özellikle oyun geliştikçe oyun üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve iyi tasarımcılar oyun alanı ve oyuncu bileşenleri konusunda dikkatli seçimler yapar.

Kurallar oyunun en önemli belgesidir.

Kurallar, oyuncuların oyunu oynamasını sağlar (veya engeller). Hatta bazı kişiler kuralların oyunun kendisi olduğunu ve oyunların kuralsız var olmadığını söyler. İyi kurallar, oyuncuların oyunu sizin beklediğiniz şekilde oynayabilmek için bilmeleri gereken şeyleri ve ne yapmaları gerektiğini açık ve net bir şekilde oyunculara iletir. Oyuncuların tatmin edici bir deneyim yaşaması için kuralların eksiksiz ve kolay anlaşılır olması gerekir. Çoğu kural kitabı birçok revizyondan geçer.

Strateji Oyunlarının Şansa Dayalı Oyunlardan Farkı Nedir?

Genel olarak, bir strateji oyunu aşağıdaki unsurların tümünü farklı ölçülerde içerir:

• Oyuncular oyunu şansa değil stratejik kararlara dayalı olarak kazanır (veya kaybeder).
• Oyuncular oyunu oynamak için eşit bilgiye sahiptir; genel kültür işe yaramaz.
• Oyun, bir kişinin her turda verebileceği, olası avantaj ve dezavantajlara sahip birden fazla karara dayanır.
• Oyuncular birden fazla turda tamamlanabilecek stratejiler planlayabilir.
• Oyuncular oyunu defalarca oynayabilir ve her seferinde farklı bir deneyim yaşayabilirler.
• Kazanmak (ve kaybetmek) belirli ve ulaşılabilirdir.

Kaynak: https://www.kathleenmercury.com/what-is-a-strategy-game.html